Każdy rodzic możesz wprowadzać elementy STEM-u — czyli nauki, technologii, inżynierii i matematyki — w codzienne funkcjonowanie dzieci i przy okazji pokazać jak ważna jest troska o klimat i czystość powietrza.

Rodzice są pierwszymi nauczycielami swoich dzieci i mogą codziennie wprowadzać je w świat świadomego dbania o środowisko. Wystarczy odrobina czasu, ciekawości i chęci do wspólnego odkrywania, by zobaczyć, jak STEM może stać się częścią domowych rozmów, zabaw i codziennych decyzji.

Jak to zrobić? Dobrym początkiem będzie obserwacja pogody. Można zachęcić dziecko do prowadzenia rodzinnego dziennika pogody. Każdego dnia najmłodsi mogą rysować słońce, chmury, deszcz albo wiatr oraz zapisywać temperaturę, mierzoną prostym termometrem. W ten sposób mali naukowcy uczą się zbierać dane i zauważać zmiany, które zachodzą w ich otoczeniu.

Natomiast, aby pokazać dziecku czym jest „efekt cieplarniany” wystarczy przeprowadzić prosty eksperymentem z użyciem dwóch termometrów, dwóch słoików, sody oczyszczonej i octu.  W obu słoikach należy umieścić termometry, a do drugiego z nich dodatkowo dodać sodę oczyszczoną i ocet, które stworzą dwutlenek węgla (CO₂). Szybko należy zamknąć oba słoiki (pamiętając, by termometr w drugim słoiku znajdował się w pobliżu jego dna) i wystawić je na działanie słońca lub światło lampy. Następnie należy porównać odczyty temperatur. Ten w słoiku z dodanym CO₂ będącym gazem cieplarnianym powinien być wyższy. To proste doświadczenie wyjaśnia, dlaczego rośnie temperatura i dlaczego warto myśleć o ochładzaniu domów i tworzeniu zacienionych miejsc. Wnioski z tej obserwacji mogą być początkiem wspólnych rodzinnych działań adaptacyjnych do zmian klimatu np. zasadzenia doniczki z szybko rosnącą rośliną pnącą przy oknie, która w lecie da cień albo wyboru lekkich zasłon odbijających słońce.

To nie wszystko. Powietrze, którym oddychamy, można również zbadać w przyjazny i pełen radości sposób. Zamiast skomplikowanych urządzeń, można wykorzystać bąbelki mydlane, aby zobaczyć ruch powietrza: należy delikatnie dmuchać w stronę bąbelków i obserwować, jak porusza je wiatr. To świetna zabawa na spacerze, a jednocześnie lekcja o wietrze i o tym, jak wiatr może rozpraszać zanieczyszczenia.

Kolejna ciekawa ekozabawa dotyczy codziennych podróży do szkoły, sklepu czy na plac zabaw. Warto wspólnie wybrać się do szkoły rowerem lub na piechotę, zamiast dojeżdżać samochodem. To doskonała okazja do spaceru i niezbędnej dla zdrowia dawki aktywności fizycznej. Po każdej podróży można stworzyć „mapę spacerów” z pomiarami czasu i odległości, a potem policzyć, ile kalorii zostało spalonych w trakcie marszu albo ile spalin nie zostało wyprodukowanych, gdy nie podróżowaliśmy samochodem. Takie rodzinne wyzwanie może stać się zabawną grą z nagrodą dla wszystkich.

Szukając inspiracji do edukacyjnych zabaw z dziećmi należy pamiętajmy o roślinach, które od zawsze towarzyszą ludziom. W obliczu zmian klimatu ich rola staje się jeszcze ważniejsza, bo pomagają nam dostosować się do nowych warunków klimatycznyc. Dają cień w upalne dni, obniżając temperaturę w swoim otoczeniu, a także zatrzymują wilgoć w glebie, co jest szczególnie cenne podczas suszy. Drzewa, potrafią „wyłapywać” CO₂ (gaz cieplarniany) z atmosfery, dzięki czemu zmniejszają tempo ocieplania klimatu. Dla dzieci zrozumienie, że posadzenie jednej rośliny jest ogromną lekcją odpowiedzialności i realnie wpływa na otoczenie. Sadzenie roślin uczy dzieci cierpliwości i troski o otoczenie. 

Rozmowy o zmianach klimatu z dziećmi nie muszą być zatem ani trudne ani przytłaczające. Przeciwnie można je prowadzić w taki sposób, aby dawały poczucie sprawczości i radości z odkrywania. Dzieci szybko zrozumieją, że sadzenie roślin, ograniczanie marnowania energii czy wybór spaceru zamiast jazdy samochodem ma realne znaczenie dla naszej przyszłości.

Poprzez małe, codzienne działania można pokazać, że każdy może mieć wpływ na jakość powietrza i że wspólnymi siłami można dostosowywać się do zmian klimatycznych.